Historia przedszkola

Początki istnienia naszego przedszkola sięgają 1927 roku, kiedy to siostry Elżbietanki założyły ochronkę przy kościele pod wezwaniem Najświętszego Serca Pana Jezusa w Czerwionce. Opiekę nad dziećmi sprawowała wtedy siostra Stanisława Grabarzanka, która w 1929 roku zastąpiła siostra M. Serafina.

Po przeznaczeniu przez siostry Elżbietanki swojego lokalu przy ulicy Wolności na pomieszczenia przedszkolne, dziećmi zajmowała się siostra Mechtylda Nikiel. Ze względu na dużą liczbę dzieci Kuratorium w 1945 roku skierowało do pracy w drugim oddziale przedszkola przy Publicznej Szkole nr 2 w Czerwionce siostrę Waliszewską, która rok później zastąpiła siostra Kądziołka.

Od 1949 roku pierwszym świeckim kierownikiem Przedszkola nr 2 w Czerwionce przy ulicy Wolności została Felicja Korus, sprawująca tę funkcję do momentu przejścia na emeryturę w 1977 roku. Za jej kadencji w związku z połączeniem miejscowości Czerwionki i Leszczyn przedszkolu nadano nowy numer. Od tamtej pory było to Przedszkole nr 6. We wrześniu 1977 roku funkcję dyrektora przedszkola objęła Agnieszka Głombik. Pełniła ją do października 1981 roku. Dyrektorem placówki została wtedy długoletnia nauczycielka Stefania Stokłosa, która pozostała nim do swojej emerytury w 1986 roku. Na tym stanowisku zastąpiła ją Irena Golińska. za jej kadencji została oddana do użytku nowa część przedszkola wybudowana przez KWK „Dębieńsko”, doskonale architektonicznie wkomponowana w otoczenie familoków. Powstał wtedy również wspaniały ogród jordanowski, którego urządzenia były wykonane z drewna i metalu. Parę dobrych lat dzieci mogły korzystać z karuzeli, domu lalek, smoczej jamy, fortu, zamku króla i astrologa, peronu, pociągu, bujanych koników itd. Z czasem urządzenia uległy zniszczeniu i niestety nie zostały odbudowane.

Irena Golińska prowadziła przedszkole do 1989 roku. W 1990 roku ponownie dyrektorem została Agnieszka Głombik. Kierowała placówka do momentu przejścia na emeryturę w 2003 roku. Konkurs na dyrektora Przedszkola nr 6 w Czerwionce-Leszczynach wygrała wtedy nasza nauczycielka Iwona Palarz. Funkcję tę sprawuje do dnia dzisiejszego. Dzięki jej steraniom ogród przedszkolny został odnowiony i wzbogacony o nowe, solidne urządzenia terenowe, które cieszą naszych przedszkolaków oraz okolicznych mieszkańców.

Z okazji 80-lecia przedszkola, autor książek o przyrodzie Górnego Śląska Aleksander Żukowski napisał:

Familoki w Czerwionce wybudowano w latach 1900-1916 dla rodzin zatrudnionych w kopalni „Dębieńsko” eksploatującej od 1898r. miejscowe złoża węgla kamiennego. W każdym z domów były 4, 6 lub 8 mieszkań, złożonych z kuchni i pokoju lub kuchni i dwóch pokoi. Mieszkania posiadały piwnice i wspólny strych.

Budynkom mieszkalnym towarzyszyły zabudowania gospodarcze z pomieszczeniami dla hodowli zwierząt i przechowywania opału. Wzniesiono wtedy również budynki użyteczności publicznej, jak szkołę i przedszkole, zbudowano drogi obsadzając je drzewami. Przy ulicach: Wolności, Szkolnej, J.Słowackiego, gen. J. Hallera, Kombatantów, A. Mickiewicza, powstało osiedle domów wielorodzinnych, na Górnym Śląsku zwanych familokami. Familoki z kolonii robotniczej w Czerwionce, obok tych z osiedla Giszowiec w Katowicach, kolonii Ficinus w Rudzie Śląskiej, z tzw. Rymera w rybnickich Niedobczycach i tzw. Emskich familoków przy kopalni „Marcel” w Radlinie, należą do najładniejszych w regionie.

Osiedle patronackie kopalni „Dębieńsko” zapewniało górnikom możliwość zamieszkania w pobliżu macierzystego zakładu. Taka była idea budowy kolonii robotniczej. Stanowiła ona zalążek miasta wyrosłego przy kopalni, która przez cały wiek XX była największym pracodawcą dla mieszkańców okolicy.

Wczesne oblicze naszego miasta bardzo różni się od tego sprzed 100 lat. Czerwieńskie familoki zachowały jednak swój pierwotny kostium architektoniczny. Wojewódzki Konserwator Zabytków w Katowicach decyzją z 10 listopada 1994r wpisał je do rejestru zabytków.

Przetrwała też zieleń wysoka założona na początku XX wieku w postaci nasadzeń ulicznych. Aleje lipowe przy ul. J. Słowackiego i ul. Kombatantów oraz robiniowe przy ul. Mickiewicza i ul. gen. J. Hallera zachowały się w dobrym stanie po dziś dzień.

Największe ubytki powstały w dwurzędowej alei jarzębinowej przy ul. Wolności. To najdłuższa aleja osiedla patronackiego, a zarazem najbardziej oryginalna. Przez kilkadziesiąt lat uchodziła za jedno z najpiękniejszych założeń alejowych w Czerwionce – Leszczynach. Była atrakcyjna zarówno w okresie kwitnienia drzew, jak i wczesną jesienią, w okresie dojrzewania jarzębin i przebarwienia liści.

Zapewne krótko po powstaniu osiedla familoków posadzono wzdłuż ul. Wolności ponad setkę jarzębów pospolitych (jarzębin) oraz znacznie mniejszą liczbę jarzębów szwedzkich. W 1996r wzdłuż ul. Wolności rosło ponad 100 drzew, w tym 95 jarzębów pospolitych. Obwody najgrubszych sięgały 90 cm. Do czerwca 2007r przetrwało zaledwie 39 jarzębów pospolitych oraz 7 jarzębów szwedzkich. To wyjątkowe nasadzenie nie ma odpowiednika w regionie.

Jarzębina w kulturze ludowej zaliczana jest do drzew „dobrych”, odpędzającej złe moce, zapewniającej urodzaj. Stąd większa jej popularność w krajobrazie rolniczym i leśnym. W miejskie środowisko Czerwionki jarzębiny wnoszą akcenty swojskości, delikatności i rodzimego, naturalnego piękna. Być może o to chodziło założycielom jarzębinowej alei. Niewykluczone, że znali oni horoskop Druidów, w którym jarzębina symbolizuje wrażliwość.

Aleja jarzębinowa nadal mogłaby być żywą wizytówką „starej” Czerwionki, nieodłącznie kojarzonej z kopalnią „Dębieńsko” i familokami. Mogłaby, niestety dzieje się inaczej.

Nieubłagany upływ czasu powoduje naturalne ubytki w alei. To nieuchronny proces. Nie można mu zapobiec, ale z powodzeniem można uzupełniać wolne miejsca w alei wysadzając młode drzewka wspomnianych gatunków. Takie działania od kilkunastu lat podejmowane są przez Urząd Gminy i Miasta w Czerwionce-Leszczynach. Mimo wysiłków nie przynoszą one pożądanego efektu albowiem młode jarzębinki są permanentnie łamane, wyrywane z korzeniami, niszczone.

Tych aktów wandalizmu wytłumaczyć nie sposób. Zasługują na potępienie. Odpowiedź na pytanie kto z takim uporem dokonuje dzieła zniszczenia i dlaczego w Czerwionce nie udaje się to, co z powodzeniem praktykują sąsiednie miasta, znają najlepiej sami mieszkańcy.

Mimo tych niepowodzeń warto wciąż starać się o odtworzenie jarzębinowej alei tak samo, jak warto inwestować w edukację najmłodszych mieszkańców naszego miasta. Wszak to także za ich przyczyną jarzębinowa aleja jest tak bardzo wyjątkowa. Znają ja dobrze pokolenia przedszkolaków, które na przestrzeni ostatnich 80 lat uczęszczały tędy do przedszkola. Oni pamiętają jak wyglądała ul. Wolności kilkadziesiąt lat temu, jak pachniała wiosną, jak na jesieni i zimą przyciągała uwagę ptasim gwarem w koronach jarzębin. Dla tych 5, 6 letnich mieszkańców Czerwionki przedszkole przy ul. Wolności było pierwszym kontaktem z nauką, z dyscypliną, kształtowało poczucie odpowiedzialności i rozpoczynało proces edukacji.

Znamienne, że pierwsze kroki na edukacyjnej ścieżce przedszkolaki z Czerwionki stawiały zmierzając ul. Wolności do swego wymarzonego przedszkola. Dwukrotnie w ciągu dnia pokonywały jarzębinowa aleję pośród górniczych familoków. Wychowankowie Przedszkola nr 6 w Czerwionce-Leszczynach doskonale wiedzą, że to z pozoru zwyczajne miejsce ma w sobie cos niezwykłego, niemal magicznego. To kwintesencja śląskości. To dziedzictwo pokoleń urzekające każdego, kto po raz pierwszy odwiedza Czerwionkę. Wszyscy, którzy nowy rozdział młodego życia otwierali edukacją w Przedszkolu nr 6, pamiętają i pamiętać będą ów klimat dobroci i przyjaźni, jaki tworzą pracownicy przedszkola – ludzie bez reszty oddani dzieciom. Dla wielu pokoleń wychowanków, swoistym signum tempore okresu dzieciństwa, beztroskiej radości , ale i początku edukacji pozostaje - jarzębina – kojarzona nieodłącznie z przedszkolem przy ul. Wolności. Tego zapomnieć nie sposób.

Uroczystość 80 – lecia Przedszkola nr 6 w Czerwionce – Leszczynach, symbolicznie zaakcentowano posadzeniem pamiątkowego drzewka, zwanego pieszczotliwie „Jarzębinką”. Ten żywy znak nawiązania do tradycji tego miejsca ma przypominać potomnym jubileusz placówki edukacyjnej oraz podkreślić szacunek dla przyrody, którego wychowankowie przedszkola uczą się od najmłodszych lat. Odtąd „Jarzębinka” będzie ich przyjacielem symbolicznie chroniącym przed tym co złe i uczącym wrażliwości.

Pamiątkowa „Jarzębinka” uroczyście posadzona obok przedszkola reprezentuje gatunek - jarząb szwedzki (Sorbus intermedia), jeden z 5 rodzimych gatunków jarzębu. Sadzonka pochodzi z hodowli w Wieluniu, a została zakupiona w szkółce drzew ozdobnych Henryka Krawczyka w Żorach – Rowniu. Drzewko w roku wsadzenia w Czerwionce miało 5 lat i 2 metry wysokości.

Aleksander Żukowski